کسالت و تنگدلی
ایاک والکسل و الضجر فانهما مفتاح کل شر من کسل لم یود حقا و من ضجر لم یصبر علی حق.
از کسالت و تنگدلی دوری کن که این دو کلید هر بدی باشند. هر که کسالت ورزد حقی را نپردازد، و هر که تنگدل شود بر حق شکیبا نبود.
یکی از مسائلی که ما در زندگی روزمره با آن روبه رو هستیم و در مکالکات کاربرد زیادی دارد بحث نداشتن حال و حوصله برای انجام کاری است.
نداشتن حال و حوصله علل مختلفی می تواند داشته باشدمن جمله:
1- خواب ناکافی 2- قطع تنفس در خواب 3- غدای ناکافی 4- کم خونی 5- افسردگی 6- کم کاری تیروئید 7- خوردن کافئین زیاد 8- عفونت پنهان مجرای ادرار 9- دیابت 10 - بیماری های قلبی 11- حساسیت های غذایی 12- سندرم خستگی مزمن
البته اینها دلائلی است برای خستگی مفرط که جامع نبوده و چون محل بحث ما نیست و برای تشخیص و درمان آن باید به پزشک مراجعه گردد؛ ولی محل بحث ما جائی است که انسان می تواند کاری را انجام ندهد ولی آن را به تاخیر بیاندازد یا ترک کند و این محل بحث ما نباید با بحث خستگی مفرط که نشانه نوعی بیماری است اشتباه گرفته شود.
آنچه حدیث شریف بیان می فرماید این است که هر کس کسالت ورزد حقی را نمی پردازد یعنی ایها الناس اگر می خواهید حقی برگردنتان نباشد یکی از کارهائی که باید انجام بدهید کسالت نورزیدن است.
خلاصه این که کسالت نورزیدن لازمه و مقدمه ای است برای نبودن حقی برگردن ما.